Philo Ouweleen is geen onbekende naam voor de Japan Fans Utrecht. Ze schreef een gastblog over de Japanse theeceremonie en haar werk is te zien in een virtuele expositie.
Na de lockdown zal ze ook meewerken aan de allereerste “echte” expositie op onze locatie aan de Oudegracht. In dit geschreven portret maken we nader kennis met deze interessante en veelzijdige “Japan Fan”.
Ik ben beeldend kunstenaar, Japanoloog en publiek spreker. Al van jongs af aan houd ik erg van tekenen. Kunst is naast mijn liefde voor Japan mijn grote passie.
Japanliefde
Mijn fascinatie voor Japan begon al op de basisschool. Ik verslond manga en keek veel anime. Samen met mijn vader en mijn broer keek ik naar series als ‘Naruto’. Japanse animatie was toen nog niet zo makkelijk verkrijgbaar, Naruto keken we op videobanden die mijn vader (docent op een middelbare school) van een leerling kreeg.
De interesse in Japan was iets wat op natuurlijke wijze aanwezig was toen ik opgroeide, mijn moeder had bijvoorbeeld in 1980 alleen door Japan gereisd. Ik ontwikkelde al snel een soort focus voor Japan: zodra ik iets over het land hoorde of zag nam ik het tot mij. Zo verbreedde mijn kennis langzaam, van animatie en strips naar films en boeken, ik begon wat woordjes Japans te leren en belandde in 2006 met mijn ouders in Japan. De droom was uitgekomen! Vele reizen zouden volgen.
Ik maak wel eens de grap dat die interesse toen is ‘geëscaleerd’. Japan werd onderdeel van mijn identiteit en leven, het voelde op een bijzondere manier als ‘thuiskomen’. Van de kleine details en aandacht voor alledaagse dingen, tot de sfeer van de steden, treinstationnetjes midden in de bergen, tot bossen met tientallen meters hoge cederbomen met enorme wortels die als rivieren over het wandelpad meanderden.
JAPAN OF KUNST?
Aan het einde van de middelbare school voelde het alsof ik op een soort kruispunt stond: ga ik voor Japan of ga ik voor de kunst? Beter gezegd was het een driesprong: Japan, Kunstgeschiedenis of de Kunstacademie. Ik koos toen voor Japan en ging aan de universiteit van Leiden Japanstudies studeren.
Gedurende mijn studie bleef ik tekenen: veel manga-achtige figuren, maar dan wel in mijn eigen stijl. Mijn interesse in de Japanse visuele cultuur verdiepte zich en ik besloot van Japanse kunst en media mijn specialisatie te maken.
JAPANOLOOG IN DE CULTURELE SECTOR
Ik startte met werken in Japanmuseum SieboldHuis, werkte als vrijwilliger voor Camera Japan Festival en de Society for Japanese Art, ging daarna door in de culturele sector en werk nu bij kunstgalerie Hotei Japanese Prints.
In 2017 werd ik gevraagd om een lezing te geven over de Japanse animatiefilms van Studio Ghibli. Ik vond het doodeng en gooide in mijn paniek net voordat ik op moest in mijn zenuwen mijn drankje omver. De reacties na afloop en het euforische en blije gevoel van mijn kennis op deze manier met een publiek delen markeerde het begin van mijn werk als publiek spreker.
Ik zou vaak komen te spreken over deze animatiefilms, die door de jaren heen een speciaal plekje in mijn hart hebben veroverd. Zo schoof ik onder andere aan bij Geeky Dingen, in een speciale podcast aflevering over Studio Ghibli.
MIJN EIGEN KUNST
Nu was ik dagelijks bezig met kunst en Japan maar het voelde niet compleet. In 2018 ontdekte ik wat het was. Mijn eigen kunst. Schilderlessen gaven mij nieuwe inzichten en vaardigheden, en wakkerden een vuur aan dat voor mij gevoel jaren op een heel laag pitje had gestaan.
Ik ontmoette inspirerende kunstenaars en ik dacht ‘dit wil ik ook: ik wil meer gaan maken en daar veel serieuzer en ambitieuzer in zijn’. Ik besloot van een langlopende passie een stap te maken naar een kunstcarrière. Ik trapte op het gaspedaal, maakte een website met een portfolio en een paar maanden later was ik als ‘artist in residence’ in Japan, Kameoka.
STORIES FROM KAMEOKA
Deze paar weken in Kameoka zal ik nooit vergeten. Hier startte ik mijn kunstproject ‘Stories from Kameoka‘. Door mijn opleiding Japanstudies kon ik de inwoners van deze kleine rurale plaats in het Japans interviewen.
Het resultaat was een project waarin al mijn passies samenkwamen, resulterend in vier interviews, vier portretten in aquarel en drie landschappen. Het was ook een kleinschalig onderzoek naar het alledaagse leven in Japan in een rurale stad: de charmes maar ook de uitdagingen zoals de trek naar de grote metropolen en de vele verlaten en vervallen huizen.
Vlak voordat de Covid pandemie Nederland bereikte, exposeerde ik de serie in VOX-POP in Amsterdam. Zij vatten het project als volgt samen:
“With Stories from Kameoka, Philo paints an image of Japan, in which the iconic highlights make way for an intimate and loving portrait of daily life in rural Japan.”
VOX-POP UvA
JAPANSE MYTHOLOGIE
Momenteel ben ik bezig met een serie schilderijen over Japanse mythologie. Als kind verslond ik vele boeken en strips en vond ik het heerlijk mij in andere werelden te begeven, die vaak ook weer veel verbinding hadden met realiteit. Vaak zit er een verbinding tussen fantasie en realiteit. Want hoe fantastisch is eigenlijk de realiteit en hoe absurd en wonderschoon zijn dagelijkse zaken? Soms hebben we daar te weinig oog voor.
Japanse mythen keren terug in de Japanse kunst en ook weer in het dagelijks leven door afbeeldingen van verhalen, monsters en fantastische wezens.
Al helemaal ten tijde van een pandemie is het fijn om dergelijke verhalen te lezen en deze uitgebreide visuele geschiedenis ook onder de loep te nemen. Met dit project wil ik mensen kennis laten maken met de Japanse mythologie, maar vooral de verbeeldingskracht en fantasie en speelsheid van mensen prikkelen.
TOEKOMSTDROMEN
In 2020 werd veel van wat ik op de planning had staan op artistiek gebied overhoop gegooid: tentoonstellingen waren opeens niet meer mogelijk. Maar het was ook een jaar waarin ik mij ontzettend gesteund voelde: ik kreeg mooie respons en reacties op mijn werk en nieuwe werken werden met veel enthousiasme ontvangen.
Ik hoop dat mijn werk in de toekomst nog meer Japan- en kunstliefhebbers zal bereiken. Ik hoop meer werken te maken waar ik iets van mezelf in terug zie, de passie voor Japan te visualiseren en over te dragen, en mijn stijl en vaardigheden nog verder ontwikkelen. Als ik de stoute schoenen aantrek en hoopvol naar de toekomst kijk hoop ik vaker naar Japan te kunnen gaan en daar meer kunstprojecten op te zetten.
